การจัดการกับภาวะหวาดระแวง/หลงผิด

หวาดระแวง (Paranoid) คือภาวะผิดปกติทางความคิดที่ทำให้เคลือบแคลงสงสัยหรือระแวงผู้อื่นอย่างไม่มีเหตุผล ผู้ป่วยอาจรู้สึกว่า มีคนจ้องทำร้ายอยู่ตลอดเวลา คิดว่าคนรอบข้างไม่ชอบตนเอง หรือไม่ไว้ใจผู้อื่น อาการเหล่านี้ เรียกอีกอย่างหนึ่ง ว่า “อาการหลงผิด”

ด้านผู้ป่วย

1. เขียนบันทึก สังเกต/เขียนสิ่งที่เกิดขึ้นกับตนเอง เช่น สิ่งที่ทำให้หวาดระแวง/หลงผิด ความถี่ของอาการพฤติกรรมตนเอง และเหตุการณ์อื่นๆที่เกิดขึ้นตามมา เพื่อให้ทราบสาเหตุและแนวโน้ม เมื่อมีอาการหวาดระแวง/หลงผิดเกิดเมื่อไหร่ และอะไรที่ช่วยให้รู้สึกดีขึ้นได้
2. ปรึกษาคนรอบข้าง ระบายความเครียด กังวล
3. ทำกิจกรรม ใช้เวลากับคนในครอบครัว เพื่อน คนรอบข้าง
4. ผ่อนคลายความกังวล หางานอดิเรก
5. ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย รับประทานอาหารให้ครบถ้วน
6. เลี่ยงการใช้สารเสพติด

ด้านญาติ

1. สังเกตอาการ อะไรที่เป็นสาเหตุทำให้ผู้ป่วยรู้สึกหวาดระแวง
2. พูดคุยเปิดใจ ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับรู้มุมมองที่ต่างออกไป ลดความเครียด
3. ทำความเข้าใจ ความรู้สึก ไม่มองว่าเป็นเรื่องไร้เหตุผล แต่ควรเข้าใจอารมณ์ความรู้สึกของผู้ป่วย และหมั่นสังเกตถึงความรุนแรงของอาการและพยายามช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้นเมื่อเกิดอาการหวาดระแวง
4. ช่วยเหลือเต็มที่ คอยสอบถามและเสนอตัวให้ความช่วยเหลือ เพื่อให้ผู้ป่วยมั่นใจว่ามีคนให้พึ่งพาได้ในยามเผชิญปัญหา
5. เคารพการตัดสินใจ ไม่ตัดสินใจแทนผู้ป่วย
6. แนะนำสายด่วน 1323 พร้อมรับฟังและให้คำปรึกษาตลอด 24 ชม.
7. ดูแลตัวเองให้ดี พักผ่อนและดูแลสุขภาพกายและใจให้เป็นปกติอยู่เสมอ